مطالعه موردی دام کوچک شماره ۶
کیس ۶: سگ ۶ ساله نژاد Cocker Spaniel با بی‌حالی ناگهانی و تغییر رنگ ادرار
شرح کیس:
یک سگ ماده نژاد Cocker Spaniel، ۶ ساله، با سابقه بی‌حالی ناگهانی و مشاهده تغییر رنگ ادرار به رنگ صورتی-قرمز توسط صاحبش به کلینیک آورده شد. این علائم طی ۴۸ ساعت گذشته به وجود آمده‌اند. صاحب حیوان تصور کرده که این سگ عفونت ادراری دارد و به همین دلیل وقت ویزیت گرفته است، اما شب قبل از مراجعه، سگ به شدت بی‌حال شده است.
معاینه فیزیکی:
- سگ آرام و بی‌حال به نظر می‌رسد.
- وزن: ۱۸ کیلوگرم
- غشاهای مخاطی صورتی کم‌رنگ هستند و نشان‌دهنده احتمال کم‌خونی است.
- دمای رکتال: ۳۹.۵ درجه سانتی‌گراد
- ضربان قلب: ۱۶۰ ضربه در دقیقه، با ریتم سینوسی و نبض کمی قوی‌تر از حالت عادی
- تعداد تنفس: ۴۰ نفس در دقیقه
- شنوایی قلب: سوفل سیستولیک ملایم (درجه ۲/۶) در ناحیه بازال چپ
- بزرگ شدن طحال در معاینه لمسی، اما بدون درد.
برای دیدن آزمایش ها کلیک کنید
برای مشاهده هماتولوژی کیس ۶ کلیک کنید
برای مشاهده اسمیر خون کیس ۶ کلیک کنید
برای مشاهده بیوشیمی کیس ۶ کلیک کنید
کدام یک از تشخیص‌های زیر به احتمال زیاد علت علائم این سگ است؟
نکاتی که باید از شرح کیس مورد توجه قرار گیرد:
- بی‌حالی ناگهانی و رنگ پریدگی مخاط‌ها: احتمالاً نشان‌دهنده کم‌خونی است.
- تغییر رنگ ادرار: ممکن است نشان‌دهنده همولیز یا وجود خون در ادرار باشد.
- بزرگ شدن طحال: ممکن است به دلیل هماتوپوئزی خارج مغزی یا تغییرات واکنشی باشد.
نکات مهم از آزمایش‌ها:
- کم‌خونی شدید: کاهش هموگلوبین و هماتوکریت نشان‌دهنده یک کم‌خونی شدید است.
- افزایش بیلی‌روبین: می‌تواند به دلیل همولیز باشد که در اثر تخریب گلبول‌های قرمز رخ می‌دهد.
- افزایش رتیکولوسیت‌ها: نشان‌دهنده یک کم‌خونی ترمیمی است که احتمالاً به دلیل تخریب شدید گلبول‌های قرمز رخ داده است.
تشخیص: (برای ظاهر شدن کلیک کنید)
- تشخیص: کم‌خونی همولیتیک ایمنی (IMHA): این تشخیص با توجه به علائم بالینی (بی‌حالی، رنگ‌پریدگی غشاها و تغییر رنگ ادرار)، یافته‌های فیزیکی (بزرگ شدن طحال) و نتایج آزمایشگاهی (کم‌خونی شدید و افزایش بیلی‌روبین) صحیح است.
- چرا این تشخیص درست است؟ کم‌خونی همولیتیک ایمنی (IMHA) یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به گلبول‌های قرمز حمله کرده و آن‌ها را تخریب می‌کند. این باعث کم‌خونی ترمیمی و افزایش بیلی‌روبین به دلیل تجزیه گلبول‌های قرمز می‌شود. افزایش رتیکولوسیت‌ها نیز نشانه ترمیم فعال مغز استخوان است.
توضیح بیماری: کم‌خونی همولیتیک ایمنی (IMHA)
کم‌خونی همولیتیک ایمنی (IMHA) یک نوع کم‌خونی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنتی‌بادی‌هایی علیه گلبول‌های قرمز تولید کرده و باعث تخریب آن‌ها می‌شود. این بیماری می‌تواند اولیه یا ثانویه به عوامل مختلفی مانند عفونت‌ها، سرطان یا مصرف برخی داروها باشد.
علل ایجاد IMHA:
- IMHA اولیه: یک بیماری خودایمنی است که علت دقیق آن ناشناخته است.
- IMHA ثانویه: می‌تواند به دلیل عوامل زیر ایجاد شود:
- عفونت‌ها (مانند بابزیا، ارلیشیا)
- سرطان‌ها (مانند لنفوما)
- داروها (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد التهاب)
علائم بالینی IMHA:
- بی‌حالی ناگهانی و ضعف: به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز و اکسیژن‌رسانی ناکافی به بافت‌ها.
- زردی (ایکتری): به دلیل تجزیه گلبول‌های قرمز و افزایش بیلی‌روبین.
- بزرگ شدن طحال: طحال تلاش می‌کند تا گلبول‌های قرمز تخریب شده را از بدن دفع کند.
تشخیص IMHA:
- آزمایش خون: کم‌خونی شدید با هموگلوبین پایین و رتیکولوسیت‌های بالا نشانه یک کم‌خونی ترمیمی است.
- آزمایش بیلی‌روبین: افزایش بیلی‌روبین به دلیل همولیز نشان‌دهنده تخریب گلبول‌های قرمز است.
- آزمایش Coombs: این تست می‌تواند وجود آنتی‌بادی‌های ضد گلبول‌های قرمز را تأیید کند.
درمان IMHA:
- سرکوب سیستم ایمنی: استفاده از کورتیکواستروئیدها (پردنیزولون) برای مهار سیستم ایمنی و جلوگیری از تخریب بیشتر گلبول‌های قرمز.
- انتقال خون: در موارد شدید، انتقال خون برای جایگزینی گلبول‌های قرمز از دست رفته ضروری است.
- درمان حمایتی: مراقبت‌های حمایتی مانند هیدراتاسیون و پایش مداوم وضعیت بالینی.
نتیجه‌گیری:
- IMHA یک بیماری خودایمنی جدی است که باعث تخریب گلبول‌های قرمز و ایجاد کم‌خونی شدید می‌شود. تشخیص زودهنگام و شروع سریع درمان، کلید بهبود موفقیت‌آمیز است.
پیش‌آگهی:
منابع
Lorenz, M. D., & Neer, T. M. (2006). Canine Internal Medicine: What’s Your Diagnosis? ۲nd Edition. Saunders Elsevier.
دیدگاهتان را بنویسید