شایع ترین اختلالات رفتاری در سگ ها

ترس ها ، اضطراب ، فوبیا

ترس یک پاسخ طبیعی به محرک تهدید کننده است و اضطراب پاسخیست که حیوان زمانیکه پیش بینی یک وضعیت ترسناک را میکند ، نشان میدهد. واکنش ترس شامل نفس نفس زدن ، افزایش ترشح بزاق دهان ، پایین آوردن گوش ها و جمع شدن دم ، خمیازه کشیدن و لیسیدن لب ها و در بعضی سگ ها پرخاشگری به سمت عامل محرک میشود.

عمده ترین اشکال ترس در سگ ها:

۱- ترس از سگ های دیگر به ویژه آنهایی که غریبه هستند یا خاطره ناخوشایندی از آنها داشته است.

۲- ترس از انسان ها؛ به ویژه آنهایی که بو و ظاهری متفاوت از انسان هایی که سگ با آنها در ارتباط بوده است دارند.

۳- ترس از محرک های بی جان: صداهای بلند و ناآشنا  ، موقعیت های خاص ، محرک های بصری

بعضی از سگ ها اضطراب عمومی تری از خود نشان میدهند و در موقعیت های گسترده تری واکنش نشان میدهند که نباید در یک حیوان خانگی طبیعی به صورت نرمال دیده شود. بسیاری از این ترس ها  در صورت تشدید و عدم درمان ، میتوانند به فوبیا تبدیل شوند.

علل بروز ترس:

۱- عواملی ژنتیک و وابسته به ژنتیک در سگ ها

۲- عوامل استرس زای دوران کودکی: جدایی زودهنگام از مادر ، عدم اجتماعی شدن و…

۳- خاطره ناخوشایند قبلی هنگام برخورد با محرک

اضطراب جدایی

تخمین زده میشود که حدود ۱۴% سگ ها در هنگام جدایی از اعضای خانواده ، اضطراب جدایی را تجربه میکنند. اضطراب میتواند منجر به رفتار های مخرب مثل کثیف کردن خانه ، مدام قدم زدن و سر و صدا کردن ، بی اشتهایی و نخوابیدن و… که این رفتارها در نیم ساعت اول تنها گذاشتن سگ ، معمولا نشان داده میشود. بسیاری از حیوانات وقتی صاحبشان شروع به حاضر شدن میکند ، کلید خانه را برمیدارد و کفش میپوشد ، این رفتارها را از خود نشان میدهند و هنگام بازگشت صاحبشان ، خوش آمد گویی اغراق آمیزی نشان میدهند و آرام کردنشان سخت است.

این رفتارها به دو دسته تقسیم میشود. یا اضطراب جدایی در توله سگ ها از نوع اولیه است و به خاطر پیوند عاطفی بیش از حد است. در این موارد باید به صورت منظم و در فواصل کوتاه مدت توله سگ را تنها گذاشت تا به استقلال نسبی برسد. اما در موارد دیگر ممکن است به دلیل یک محرک ترسناک در خانه مثل سر و صدا یا تغییر ناگهانی برنامه روزانه ، سگ به اضطراب جدایی دچار شود. میتوانید هنگام خروج از خانه ، رفتارهای سگتان را با دوربین ضبط کنید تا علت را شناسایی  و برطرف کنید.

پرخاشگری

رفتارهای پرخاشگرانه شایع ترین اختلال رفتاری گزارش شده در سگ هاست. هر سگ تحت تاثیر عوامل متعددی میتواند پرخاشگری نشان دهد; مثل: محیط زندگی ، ژنتیک ، فاکتورهای نوروکمیکال و تجارب آموزشی قبلی

پرخاشگری در توله سگ ها

بازی تهاجمی یک رفتار عادی در توله سگ ها محسوب میشود که ممکن است در بزرگسالی در نتیجه یادگیری و تربیت غلط و یا ژنتیک ادامه یابد. وقتی توله سگ ها با هم بازی میکنند ، ممکن است همدیگر را گاز بگیرند ولی مشکلی بینشان پیش نمیاد. با این حال در صورتیکه این گاز گرفتن ها بیش از حد شود ، نیاز به مداخله صاحب حیوان و پرت کردن حواس سگ ها (مثلا با اسباب بازی یا خوراکی) است.

اگر بازی با افراد دیگر تبدیل به خشونت و گاز گرفتن شود ، باید بلافاصله دخالت کرد. قبل از هرچیز دستور بشین را باید به توله سگ بدهید و سپس بازی های دیگری مثل طناب کشی ، اسباب بازی های جویدنی و… در اختیار سگ قرار دهید. اگر همچنان سگ به گاز گرفتن ادامه داد ، باید او را تنبیه کلامی کنید و با لحنی محکم از او بخواهید گاز گرفتن را تمام کند. و با قطع رفتار ، او را با خوراکی یا نوازش تشویق کنید. هرگز نباید تنبیه منجر به متوقف شدن بازی سگ شود و بازی های جایگزین باید به سگ داده شود زیرا در غیر این صورت ، ترس از صاحب و  پرخاشگری دفاعی اتفاق میفتد و رفتار خشونت آمیز سگ تقویت میشود.

پرخاشگری ناشی از ترس (حفاظتی)

در همه حیوانات ، ترس و پرخاشگری و رفتار دفاعی به دنبال آن ، مهم ترین شیوه حفاظت از آنها در برابر محرک های خطرناک است. گوش های سیخ شده ، سر و بدن به سمت پایین ، نشان دادن دندان ها و نفس نفس زدن نشانه ی یک سگ ترسیده و  پرخاشگرست.

دلایل عمده بروز پرخاشگری دفاعی:

• معاشرت ناکافی با سگ ها و انسان جدید
• داشتن تجربه قبلی ناخوشایند و ترسناک

هنگامیکه سگ ها در یک موقعیت خطرناک قرار میگیرند یا سریع فرار میکنند و یا در محل میمانند و حالت فریز شدن می‌گیرند. پرخاشگری در صورتی بروز میکند که سگ نتواند خود را از آن محیط نجات دهد ، مثلا با طناب بسته شده باشد. با تکرار این موقعیت ها ، سگ  پرخاشگری را به عنوان یک راه دفاعی می آموزد.

وقتی حیوان یا انسان غریبه به قلمرو زندگی سگ نزدیک میشود ، پارس کردن و حالت دفاعی گرفتن ، رفتاری طبیعی است و مشکل از آنجایی شروع میشود که این رفتارها غیرقابل کنترل و پرخاشگرانه میشود. خانه ، حیاط ، ماشین و هر مکانی که سگ مکررا در انجا رفت و آمد داشته ، برایش قلمرو به شمار میرود و باید از آنها محافظت کند. این رفتار تهاجمی بیشتر در سگ های مضطرب و عصبی دیده میشود که برای مدت طولانی در یک جای کوچک نگهداری شده اند ، بیرون نرفته و اجتماعی نشده اند و یا توسط صاحبشان برای نگهبانی از خانه تشویق شده اند و پرخاشگری را به عنوان روش موثری برای دور کردن مزاحمان آموخته اند.

پرخاشگری مالکانه

پرخاشگری مالکانه هنگامی رخ میدهد که انسان یا سگ دیگر میخواهد منابع با ارزشش را از سگ بگیرند. این منابع ارزشمند میتواند اسباب بازی ، ظرف غذا ، جویدنی ها و یا صاحبش باشد. بعلاوه ، بعضی از سگ ها نسبت به موارد غیرمعمول مثل تکه های دستمال ، لباس و یا حتی کنترل تلویزیون نیز احساس مالکیت میکنند. احساس مالکیت روی  موارد نامعمول ، نشانه ی اینست که قبلا از سگ دزدیده شده اند و خاطره بدی برایش به جا مانده است. وقتی صاحب حیوان بابت برداشتن چیزی او را به شدت تنبیه میکند و واکنش نشان میدهد ، سگ یاد میگیرد که با محافظت از کالای دزدیده شده و پرخاشگری به او پاسخ دهد.

همچنین سگ هایی که از ظرف غذایشان محافظت میکنند ، احتمالاً در گذشته غذایشان را برداشته اند و الان نسبت به افراد و سگ های دیگر بی اعتماد شده اند. برای گرفتن چیزی از توله سگ ها ، به آنها اسباب بازی یا غذای بهتری پیشنهاد دهید و کم کم به انها فرمان رها کن را اموزش دهید و دسترسی آنها را محدود کنید. همچنین دادن وعده های غذایی کوچک و اسباب بازی های متعدد میتواند از تازگی و اهمیت انها بکاهد تا دیگر سگ از آنها مراقبت نکند.